|
қилганларидир. Бунга сабаб итоат қилмай тажовузкор бўлганларидир“. [2:61]
Бу муборак оятдан қуйидагилар англашилади:
1- Мусо а.с.нинг қавми Аллоҳ нозил қилган бедана ва ширинликдан иборат бўлган таомнинг ўзи билангина давом этишни ёқтиришмади. Мусо а.с.га ердан униб чиқадиган бодринг, саримсоқ, мош, пиёзга ўхшаган ўсимликлардан чиқариб беришини Аллоҳдан сўра, дейишди. Улар бу нарсаларни Мисрда саҳрога чиқмасларидан олдин ер эдилар. Оятдаги (وَفُومِهَا) сўзи Ибн Аббос тафсирига кўра, буғдой маъносини англатади. (Бу сўзнинг саримсоқпиёз, деган маъноси ҳам бор).
Юқорида биз ёқтиришмади, деган гапни айтдик. Чунки
لَن نَّصْبِرَ
(ҳеч қаноат қила олмаяпмиз) сўзи шунга далолат қилади. Аслида сабр нафсни тийишдир, озга қаноат қилдиришдир. Шунинг учун ҳам Мусо а.с. уларнинг бу ишларини инкор қилиб, яхши нарсага ёмон нарсани алмаштириб юборасизларми, деди. Дарҳақиқат улар сўраётган таом ширинлик ва беданадан кўра қадри ҳам, нархи ҳам арзонроқ нарсалар эди. Тил қоидаларига кўра алмаштириш маъносини англатувчи гапдаги бо ҳарфи олинадиган эмас, бериладиган нарсага қўшилади.
أَتَسْتَبْدِلُونَ الَّذِي هُوَ أَدْنَى بِالَّذِي هُوَ خَيْرٌ
(Яхши нарсани паст нарсага алмаштиришни истайсизларми?). Бу ерда юксак нарсани бериб, унинг эвазига паст нарса талаб қилинаётганида ҳеч қандай шубҳа йўқ.
2- Мусо а.с. улар сўраган нарсаларни беришини сўраб, оламлар Парвардигорига дуо қилди. Аллоҳ унинг дуосини ижобат қилиб, уларга сўраган нарсаларини берди.
اهْبِطُواْ مِصْراً فَإِنَّ لَكُم مَّا سَأَلْتُمْ
(Қайси шаҳарга тушсангизлар сўраган нарсаларингиз турибди-ку?). Яъни, бирор шаҳарга тушинглар, чунки сизлар истаётган нарсалар саҳрода бўлмайди, улар шаҳар ва қишлоқларда бўлади. (مِصْرًا ) сўзи накра бўлиб, арабчалаштирилгандир. Шунинг учун қандайдир бир шаҳар маъносини англатади. Аслида эса Миср сўзи маълум ва машҳур юртнинг номи. Бу сўз хусусидаги рожиҳ гап шуки, у ғойри мунсарифдир, яъни, сарфга солинмайдиган сўздир. Мана бу оятлар шу фикрнинг далилларидир.
وَقَالَ الَّذِي اشْتَرَاهُ مِن مِّصْرَ
– „Уни Мисрдан сотиб олган айтдики“. [12:21]
113-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204